WPŁATY POLSKI do EU 2014 :
17 mld 700 mln 683 tys. zł.
1 mld 492 mln / mies
środa, 1 lutego 2012
Fakty: ENERGETYKA * WĘGIEL w III RPrl
W pierwszych 4 miesiącach 2011 r. spółki węglowe Skarbu Paostwa odnotowały 902,8 mln zł zysku netto. W analogicznym okresie 2010 r. było to 144,8 mln zł. Największą zasługę w uzyskaniu tak dobrego wyniku ma Jastrzębska Spółka Węglowa, która w I kwartale 2011 r. odnotowała 619 mln zł zysku netto.
Zatrudnienie w górnictwie w końcu kwietnia 2011 r. wyniosło ponad 109 200 osób wobec ponad 113 500 w analogicznym czasie 2010 r.
Do końca marca spółki węglowe łącznie przeznaczyły na inwestycje 409,9 mln zł, o 8 mln zł więcej niż w analogicznym okresie 2010 r. Bolączką cały czas pozostaje brak możliwości zwiększenia wydobycia, tak by sprostad popytowi na węgiel.
www.wnp.pl 18.06.2011
Polskie górnictwo ma za sobą olbrzymi skok w zakresie wydajności pracy. Kiedyś na ścianie zatrudnionych było na 3 zmiany 300 ludzi i w szczytowych warunkach wydobywano 1000 ton węgla na dobę. Tak było na początku lat 70.
W połowie lat 90. na ścianie pracowało na 4 zmiany 100-120 osób i wydobywały 7 000-8 000 ton węgla na dobę. To pokazuje skalę postępu technologicznego w polskim górnictwie.
14
Później wydajność rosła w latach 1997-2004, mniej więcej o 50%. I paradoksalnie, w okresie największej koniunktury na węgiel, ta wydajnośd zaczęła spadać.
Spada od 2006 r. do dziś. To były spadki ok. 20% - bardzo niepokojące. I ta wydajność spada dalej. Obecnie jest ok. 10-15% niższa niż w 2009 r. - mówi Jerzy Markowski, b. wiceminister gospodarki.
www.wnp.pl 22.06.2011
Kopalnie zdołały wydobyć jedynie trochę ponad 23 mln ton węgla, a zatem ok. 1 mln ton mniej niż w tym samym czasie 2010 r.- Polskie górnictwo nie jest w stanie skorzystać ze światowej koniunktury na węgiel, bo wydobywa go zbyt mało. W 2011 r. Polska może zaimportowad nawet 15 mln ton węgla. A zatem przekształciła się trwale w importera netto - ocenia Jerzy Markowski, b. wiceminister gospodarki.Mimo spadku wydobycia wzrosła sprzedaż węgla. Przekroczyła 23,9 mln ton - wobec ponad 22,2 mln ton rok wcześniej. Na rynku rodzimym sprzedaż wzrosła o kilkanaście procent - do 21,8 mln ton, w eksporcie natomiast spadła o ponad 44% - do ponad 2,1 mln ton.Wzrosła średnia cena węgla z polskich kopalń. Cena zbytu węgla koksowego wynosiła w pierwszych 4 miesiącach 2011 r. 659,6 zł za tonę (2010 r-416,58 zł), natomiast węgla energetycznego 272,4 zł za tonę (wobec 253,69 zł w analogicznym okresie 2010 r.).Przychody górnictwa ze sprzedaży węgla były wyższe o ponad 1,8 mld zł i przekroczyły poziom 8,1 mld zł. Na koniec kwietnia na przykopalnianych zwałach zalegało ponad 2,5 mln ton węgla. To przeszło 2 razy mniej niż w tym samym czasie przed rokiem, gdy węgiel na zwałach przekraczał poziom 6 mln ton.
Zatrudnienie w górnictwie w końcu kwietnia 2011 r. wyniosło ponad 109 200 osób wobec ponad 113 500 w analogicznym czasie 2010 r.
Do końca marca spółki węglowe łącznie przeznaczyły na inwestycje 409,9 mln zł, o 8 mln zł więcej niż w analogicznym okresie 2010 r. Bolączką cały czas pozostaje brak możliwości zwiększenia wydobycia, tak by sprostad popytowi na węgiel.
www.wnp.pl 18.06.2011
Polskie górnictwo ma za sobą olbrzymi skok w zakresie wydajności pracy. Kiedyś na ścianie zatrudnionych było na 3 zmiany 300 ludzi i w szczytowych warunkach wydobywano 1000 ton węgla na dobę. Tak było na początku lat 70.
W połowie lat 90. na ścianie pracowało na 4 zmiany 100-120 osób i wydobywały 7 000-8 000 ton węgla na dobę. To pokazuje skalę postępu technologicznego w polskim górnictwie.
14
Później wydajność rosła w latach 1997-2004, mniej więcej o 50%. I paradoksalnie, w okresie największej koniunktury na węgiel, ta wydajnośd zaczęła spadać.
Spada od 2006 r. do dziś. To były spadki ok. 20% - bardzo niepokojące. I ta wydajność spada dalej. Obecnie jest ok. 10-15% niższa niż w 2009 r. - mówi Jerzy Markowski, b. wiceminister gospodarki.
www.wnp.pl 22.06.2011
OSTRZEŻENIE.
Import węgla [mln Mg]
2005 | 2006 | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 | ||
ogółem | 3.4 | 5.2 | 5.9 | 10.1 | 10.7 | 13.6 | |
w. energetyczny | 2.8 | 3.8 | 3.6 | 6.7 | 8.5 | 10.4 | |
w. koksowy | 0.6 | 1.4 | 2.3 | 3.4 | 2.2 | 3.2 | |
Ceny energii elektrycznej dla odbiorców finalnych w kraju [zł/MWh]
2002 | 2003 | 2004 | 2005 | 2006 | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 | |
Odbiorcy na WN (taryfy "A") | 180.8 | 187.9 | 189.1 | 194.0 | 199.3 | 202.6 | 241.4 | 314.3 | 300.1 |
Odbiorcy na SN (taryfy "B") | 214.3 | 221.6 | 222.8 | 227.1 | 231.7 | 234.8 | 280.3 | 362.8 | 356.5 |
Odbiorcy grup G | 297.3 | 308.7 | 308.7 | 320.2 | 333.5 | 341.2 | 380.1 | 427.1 | 450.7 |
Razem odbiorcy krajowi | 248.1 | 259.7 | 264.8 | 272.4 | 279.3 | 280.8 | 329.5 | 409.1 | 420.9 |
Fakty: Węgiel – Energetyka w Polsce
Email: rynek@min-pan.krakow.pl
Dane opracował: Zbigniew Grudzinski
Pracownia Ekonomiki i Badań Rynku Paliwowo-Energetycznego
Instytut GSMiE PAN - Kraków
tel.: 12 632 27 48
uzupełniono dnia 2011-11-10
Zasoby węgla brunatnego [mln t]
stan na 31.XII.2000
Ilość złóż | Zasoby geologiczne | Zasoby przemysłowe | |||
bilansowe | pozabilansowe | ||||
Razem | A+B+C1 | C2 | |||
78 | 13 984 | 4 455 | 9 529 | 4 879 | 1 780 |
w tym zasoby złóż zagospodarowanych | |||||
12 | 2 136 | 1 943 | 193 | 211 | 1 780 |
stan na 31.XII.2009
Ilość złóż | Zasoby geologiczne | Zasoby przemysłowe | |||
bilansowe | pozabilansowe | ||||
Razem | A+B+C1 | C2 | |||
77 | 13 563 | 4 148 | 9 415 | 4 599 | 1 371 |
w tym zasoby złóż zagospodarowanych – razem | |||||
13 | 1 744 | 1 661 | 82 | 104 | 1 371 |
w tym zasoby złóż zagospodarowanych – złoża zakładów czynnych | |||||
12 | 867 | 797 | 70 | 90 | 751 |
w tym zasoby złóż zagospodarowanych – złoża zakładów w budowie | |||||
1 | 878 | 864 | 13 | 14 | 620 |
Źródło: Bilans zasobów kopalin i wód podziemnych w Polsce - PIG
Zasoby węgla kamiennego [mln t]
stan na 31.XII.2000
Ilość złóż | Zasoby geologiczne | Zasoby przemysłowe | ||||
bilansowe | pozabilansowe grupy „a” grupy „b” | |||||
Razem | A+B | C1 | C2 | |||
130 | 45 362 | 4 579 | 12 203 | 28 580 | 15 874 12 555 | 7 847 |
w tym - zasoby złóż zagospodarowanych | ||||||
47 | 16 661 | 4 256 | 6 991 | 5 414 | 6 294 8 021 | 7 847 |
w tym - zasoby złóż zagospodarowanych (typ 31 - 33) | ||||||
11 015 | 2 933 | 4 884 | 3 198 | 4 088 4 915 | 4 986 | |
w tym - zasoby złóż zagospodarowanych (typ 34 - 37) | ||||||
5 647 | 1 324 | 2 107 | 2 216 | 2 203 3 104 | 2 860 | |
stan na 31.XII.2009
Ilość złóż | Zasoby geologiczne | Zasoby przemysłowe | ||||
bilansowe | pozabilansowe grupy a grupy b | |||||
Razem | A+B | C1 | C2 | |||
141 | 44 229 | 4 820 | 12 610 | 26 800 | 17 710 6 528 | 4 356 |
w tym - zasoby złóż zagospodarowanych | ||||||
47 | 16 948 | 4 271 | 7 427 | 5 250 | 5 200 2 654 | 4 176 |
w tym - zasoby złóż zagospodarowanych (typ 31-33) | ||||||
10 635 | 2 732 | 4 891 | 3 013 | 3 615 1 977 | 2 457 | |
w tym - zasoby złóż zagospodarowanych (typ 34-37) | ||||||
6 312 | 1 539 | 2 536 | 2 238 | 1 585 677 | 1 718 | |
Źródło: Bilans zasobów kopalin i wód podziemnych w Polsce - PIG
WĘGIEL BRUNATNY
Produkcja węgla brunatnego [mln Mg]
2002 | 2003 | 2004 | 2005 | 2006 | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 |
58.2 | 60.9 | 61.1 | 61.6 | 60.8 | 57.5 | 59.6 | 57.1 | 56.5 |
Źródło: Węgiel brunatny, Sytuacja energetyczna w Polsce - Krajowy Bilans Energii – ARE
Dostawy węgla brunatnego do energetyki [mln Mg]
2002 | 2003 | 2004 | 2005 | 2006 | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 |
57.7 | 60.4 | 60.6 | 60.9 | 60.1 | 57.3 | 57.8 | 56.0 | 55.7 |
Źródło: Węgiel brunatny, ARE- Emitor, Sytuacja energetyczna w Polsce - Krajowy Bilans Energii – ARE
WĘGIEL KAMIENNY
Wydobycie węgla kamiennego [mln t]
2002 | 2003 | 2004 | 2005 | 2006 | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 | |
ogółem | 99.9 | 100.4 | 99.3 | 97.8 | 95.2 | 88.2 | 84.3 | 78.0 | 76.7 |
w. energetyczny | 84.2 | 84.3 | 82.7 | 83.8 | 80.6 | 74.6 | 72.3 | 69.5 | 65.1 |
w. koksowy | 15.7 | 16.1 | 16.5 | 13.9 | 14.6 | 13.6 | 12.0 | 8.5 | 11.7 |
Dostawy węgla energetycznego do energetyki zawodowej [mln Mg]
2002 | 2003 | 2004 | 2005 | 2006 | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 |
33.4 | 36.2 | 37.8 | 42.4 | 44.6 | 45.4 | 41.1 | 39.2 | 42.9 |
Dostawy do koksowni [mln Mg]
2002 | 2003 | 2004 | 2005 | 2006 | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 |
11.7 | 13.4 | 13.1 | 9.3 | 10.6 | 11.8 | 11.3 | 8.9 | 12.2 |
Eksport węgla kamiennego [mln Mg]
2002 | 2003 | 2004 | 2005 | 2006 | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 | |
w.energetyczny | 19.0 | 17.3 | 17.5 | 17.6 | 12.0 | 9.6 | 6.2 | 6.6 | 8.9 |
w. koksowy | 3.9 | 2.8 | 3.3 | 3.2 | 3.7 | 2.2 | 1.6 | 1.7 | 1.8 |
Import węgla [mln Mg]
2005 | 2006 | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 | ||
ogółem | 3.4 | 5.2 | 5.9 | 10.1 | 10.7 | 13.6 | |
w. energetyczny | 2.8 | 3.8 | 3.6 | 6.7 | 8.5 | 10.4 | |
w. koksowy | 0.6 | 1.4 | 2.3 | 3.4 | 2.2 | 3.2 | |
Źródło: Sytuacja energetyczna w Polsce - Krajowy Bilans Energii – ARE (od 2005 r)
Źródło: Informacja o przebiegu restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego – Ministerstwo Gospodarki (do 2004 r)
ENERGETYKA
Produkcja, eksport i import energii elektrycznej [TWh]
2002 | 2003 | 2004 | 2005 | 2006 | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 | |
Razem | 144.1 | 151.6 | 154.1 | 157.0 | 161.7 | 159.3 | 155.3 | 151.7 | 157.7 |
na węglu kamiennym* | 81.3 | 85.7 | 86.7 | 85.0 | 93.4 | 92.8 | 85.7 | 83.2 | 87.9 |
na węglu brunatnym* | 48.9 | 51.6 | 52.2 | 54.9 | 53.4 | 51.0 | 53.2 | 50.2 | 48.7 |
na gazie | 5.2 | 4.6 | 4.5 | 4.7 | 4.8 | 4.8 | |||
biomasa i biogaz | 1.5 | 2.0 | 2.6 | 3.6 | 5.2 | 6.3 | |||
woda | 3.8 | 3.0 | 2.9 | 2.7 | 3.0 | 3.5 | |||
wiatr | 0.1 | 0.3 | 0.5 | 0.8 | 1.1 | 1.7 | |||
eksport energii elektrycznej | 11.5 | 15.1 | 14.6 | 16.2 | 15.8 | 13.1 | 9.7 | 9.6 | 7.7 |
import energii elektrycznej | 4.5 | 5.0 | 5.3 | 5.0 | 4.8 | 7.8 | 8.5 | 7.4 | 6.3 |
starty i różnice bilansowe | 14.4 | 14.3 | 14.4 | 14.6 | 15.1 | 14.6 | 12.6 | 12.5 | 11.9 |
* elektrownie cieplne zawodowe
Źródło: Sytuacja w elektroenergetyce, Statystyka Energetyki Polskiej – ARE
Produkcja energii elektrycznej na 1 mieszkańca [kWh/Ma]
2003 | 2004 | 2005 | 2006 | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 |
3 970 | 4 038 | 4 113 | 4 242 | 4 181 | 4 077 | 3 975 | 4 139 |
Źródło: Statystyka elektroenergetyki Polskiej – ARE
Zużycie energii elektrycznej ogółem [TWh]
2002 | 2003 | 2004 | 2005 | 2006 | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 |
137.01 | 141. 5 | 144.9 | 145.7 | 150.8 | 154.0 | 154.6 | 149.5 | 156.3 |
Źródło: Sytuacja w elektroenergetyce – ARE
Zużycie paliw w elektrowniach cieplnych zawodowych
2002 | 2003 | 2004 | 2005 | 2006 | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 | |
węgiel kamienny (mln t) | 41.2 | 42.0 | 43.2 | 42.9 | 45.1 | 45.7 | 43.0 | 41.1 | 44.1 |
węgiel brunatny (mln t) | 57.7 | 60.1 | 60.3 | 61.0 | 60.2 | 56.9 | 58.6 | 56.0 | 55.7 |
paliwa gazowe (mld m3) | 1.205 | 1.364 | 1.630 | 1.703 | 1.705 | 1 825 | 4 164 | 3 535 | 4 362 |
Zużycie paliw w elektrowniach cieplnych zawodowych na produkcje energii elektrycznej
2002 | 2003 | 2004 | 2005 | 2006 | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 | |
węgiel kamienny (mln t) | 32.7 | 34.4 | 34.8 | 33.9 | 36.5 | 37.1 | 34.4 | 32.7 | 34.8 |
węgiel brunatny (mln t) | 56.9 | 59.6 | 59.5 | 60.2 | 59.4 | 56.1 | 57.2 | 55.3 | 54.9 |
paliwa gazowe (mld m3) | 0.991 | 1.186 | 1.192 | 1.470 | 1.216 | 1 214 | 1 852 | 1 859 | 2 002 |
Źródło: Statystyka Energetyki Polskiej – ARE
Czas wykorzystania mocy zainstalowanej [h]
2002 | 2003 | 2004 | 2005 | 2006 | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 | |
ogółem | 4 389 | 4 593 | 4 663 | 4 754 | 4 892 | 4 804 | 4702 | 4 591 | 4 751 |
elektrownie na w.kamienny | 3961 | 4 138 | 4 180 | 4 195 | 4 587 | 4 579 | 4 250 | 4 170 | 4 551 |
elektrownie na w.brunatny | 5 283 | 5 536 | 5 673 | 5 973 | 5 811 | 5 564 | 5 944 | 5 732 | 5 712 |
elektrownie na gazie | - | - | - | 5 908 | 5 364 | 5 058 | 5 196 | 5 292 | 5 125 |
Źródło: Statystyka elektroenergetyki Polskiej – ARE, Sytuacja w Elektroenergetyce - ARE
Ceny w obrocie energią elektryczną w kraju [zł/MWh]
2002 | 2003 | 2004 | 2005 | 2006 | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 | |
Ceny średnie ogółem | 135.0 | 141.3 | 140.1 | 140.7 | 142.0 | 145.7 | 155.2 | 194.9 | 190.8 |
Ceny na giełdzie energii | 122.8 | 113.6 | 114.8 | 113.3 | 118.7 | 117.8 | 215.0 | 177.3 | 205.2 |
Źródło: Sytuacja w Elektroenergetyce - ARE
Ceny energii elektrycznej dla odbiorców finalnych w kraju [zł/MWh]
2002 | 2003 | 2004 | 2005 | 2006 | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 | |
Odbiorcy na WN (taryfy "A") | 180.8 | 187.9 | 189.1 | 194.0 | 199.3 | 202.6 | 241.4 | 314.3 | 300.1 |
Odbiorcy na SN (taryfy "B") | 214.3 | 221.6 | 222.8 | 227.1 | 231.7 | 234.8 | 280.3 | 362.8 | 356.5 |
Odbiorcy grup G | 297.3 | 308.7 | 308.7 | 320.2 | 333.5 | 341.2 | 380.1 | 427.1 | 450.7 |
Razem odbiorcy krajowi | 248.1 | 259.7 | 264.8 | 272.4 | 279.3 | 280.8 | 329.5 | 409.1 | 420.9 |
Źródło: Informacja statystyczna o energii elektrycznej, Elektroenergetyka Polska – ARE
Moc zainstalowana elektrowni [MW]
2002 | 2003 | 2004 | 2005 | 2006 | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 | |
ogółem | 34 944 | 35 419 | 35 348 | 35 404 | 35 715 | 35 820 | 35 599 | 35 762 | 36 058 |
w. kamienny (zaw) | 20 502 | 20 709 | 20 793 | 20 385 | 20 629 | 20 701 | 20 901 | 20 920 | 20 843 |
w. brunatny (zaw) | 9 253 | 9 324 | 9 195 | 9 216 | 9 216 | 9 216 | 9 040 | 8 985 | 8 796 |
gaz (zaw.) | 136 | 847 | 883 | 883 | 895 | ||||
e. wodne (zaw.) | 2 125 | 2 146 | 2 148 | 2 179 | 2 184 | 2 184 | 2 185 | 2185 | 2 187 |
e. odnawialne* | 126 | 139 | 157 | 227 | 283 | 423 | 683 | 877 | 1 296 |
* źródła odnawialne nie wliczone do elektrowni zawodowych
Maksymalne zapotrzebowanie mocy [MW]
2002 | 2003 | 2004 | 2005 | 2006 | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 |
23 207 | 23 454 | 23 108 | 23 477 | 24 640 | 24 611 | 25 121 | 24 594 | 25 422 |
Źródło: Statystyka elektroenergetyki Polskiej – ARE,
Emisja - węgiel kamienny (energetyka zawodowa) [tys. t]
2002 | 2003 | 2004 | 2005 | 2006 | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 | |
popiół | 37.8 | 37.0 | 34.9 | 29.2 | 26.4 | 26.5 | 15.1 | 14.0 | 14.4 |
SO2 | 393 | 388 | 388 | 378 | 399 | 379 | 243 | 221 | 240 |
NO2 | 165 | 166 | 166 | 166 | 173 | 172 | 151 | 157 | 165 |
CO | 19 | 18 | 19 | 20 | 19 | 19 | 22 | 21 | 26 |
CO2 [mln t] | 85 | 89 | 90 | 87 | 92 | 93 | 84 | 87 | 93 |
Parametry jakościowe węgla kamiennego w dostawach do energetyki zawodowej
2002 | 2003 | 2004 | 2005 | 2006 | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 | |
Q [MJ/kg] | 21.4 | 21.5 | 21.4 | 21.4 | 21.6 | 21.4 | 21.4 | 21.8 | 21.5 |
A [%] | 20.4 | 20.2 | 20.5 | 20.0 | 20.1 | 20.7 | 20.3 | 19.7 | 20.0 |
S [%] | 0.84 | 0.85 | 0.84 | 0.84 | 0.83 | 0.83 | 0.83 | 0.78 | 0.81 |
Emisja - węgiel brunatny (energetyka zawodowa) [tys. t]
2002 | 2003 | 2004 | 2005 | 2006 | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 | |
popiół | 12.2 | 15.0 | 9.5 | 9.9 | 11.7 | 9.6 | 8.9 | 6.3 | 6.7 |
SO2 | 327 | 303 | 295 | 292 | 314 | 288 | 200 | 114 | 135 |
NO2 | 72 | 77 | 75 | 78 | 77 | 74 | 71 | 72 | 71 |
CO | 18 | 15 | 17 | 12 | 10 | 10 | 11 | 12 | 13 |
CO2 [mln t] | 64 | 58 | 57 | 58 | 57 | 55 | 57 | 54 | 53 |
Parametry jakościowe węgla brunatnego w dostawach do energetyki zawodowej
2002 | 2003 | 2004 | 2005 | 2006 | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 | |
Q [MJ/kg] | 8.6 | 8.6 | 8.5 | 8.7 | 8.7 | 8.8 | 8.9 | 8.8 | 8.6 |
A [%] | 9.5 | 10.2 | 10.9 | 10.1 | 10.0 | 10.3 | 9.8 | 10.1 | 11.0 |
S [%] | 0.61 | 0.57 | 0.58 | 0.56 | 0.62 | 0.63 | 0.57 | 0.62 | 0.71 |
Źródło: Emitor – ARE http://www.min-pan.krakow.pl/zaklady/zrynek/cf_web.htm
APPENDIX.
Przemysł: Wydobycie wybranych surowców energetycznych
| kraj | waga [mln t] | udział w świecie [%] |
| węgiel kamienny | ||
| Świat | 3500 | 100 |
| Stany Zjedn. Ameryki | 1017 | 29 |
| Chiny | 960 | 27,4 |
| Australia | 329 | 9,4 |
| Indie | 319 | 9,1 |
| RPA | 223 | 6,4 |
| Rosja | 186 | 5,3 |
| Polska | 104 | 3 |
| Indonezja | 91 | 2,6 |
| Ukraina | 81 | 2,3 |
| Kazachstan | 76 | 2,2 |
| Koreańska R.L.-D. | 57 | 1,6 |
| Kanada | 34 | 1 |
| Kolumbia | 32 | 0,9 |
| W. Brytania | 32 | 0,9 |
| Niemcy | 29 | 0,8 |
| węgiel brunatny | ||
| Świat | 880 | 100 |
| Niemcy | 175 | 19,9 |
| Rosja | 83 | 9,4 |
| Stany Zjedn. Ameryki | 75 | 8,5 |
| Australia | 67 | 7,6 |
| Grecja | 63 | 7,1 |
| Polska | 61 | 6,9 |
| Turcja | 57 | 6,5 |
| Czechy | 51 | 5,8 |
| Kanada | 36 | 4,1 |
| Serbia i Czarnogóra | 34 | 3,9 |
| Rumunia | 29 | 3,3 |
| Bułgaria | 26 | 3 |
| Indie | 23 | 2,6 |
| Koreańska R.L.-D. | 21 | 2,4 |
| Węgry | 13 | 1,5 |
| ropa naftowa | ||
| Świat | 3200 | 100 |
| Arabia Saudyjska | 394 | 12,3 |
| Rosja | 348 | 10,8 |
| Stany Zjedn. Ameryki | 295 | 9,2 |
| Iran | 181 | 5,5 |
| Chiny | 165 | 5,1 |
| Meksyk | 163 | 5 |
| Norwegia | 163 | 5 |
| Wenezuela | 141 | 4,4 |
| W. Brytania | 118 | 3,7 |
| Irak | 115 | 3,6 |
| Nigeria | 104 | 3,2 |
| Kuwejt | 101 | 3,1 |
| Zjedn. Emiraty Arabskie | 99 | 3 |
| Kanada | 99 | 3 |
| Indonezja | 68 | 2,1 |
| Libia | 66 | 2 |
| Brazylia | 66 | 2 |
| Oman | 45 | 1,4 |
| Egipt | 41 | 1,3 |
| Argentyna | 3,9 | 1,2 |
| Algieria | 39 | 1,2 |
| Angola | 3,8 | 1,2 |
| Kazachstan | 37 | 1,1 |
| Kolumbia | 34 | 1 |
| Katar | 33 | 1 |
| gaz ziemny [PJ] | ||
| Świat | 93200 | 100 |
| Rosja | 22655 | 24,3 |
| Stany Zjedn. Ameryki | 21111 | 22,6 |
| Kanada | 7061 | 7,5 |
| Wlk. Brytania | 4443 | 4,7 |
| Algieria | 3350 | 3,5 |
| Holandia | 2306 | 2,5 |
| Norwegia | 2331 | 2,5 |
| Iran | 2215 | 2,4 |
| Uzbekistan | 2106 | 2,3 |
| Meksyk | 2063 | 2,3 |
| Malezja | 1810 | 2 |
| Arabia Saudyjska | 1803 | 2 |
| Argentyna | 1852 | 2 |
| ZEA | 1435 | 1,6 |
| Chiny | 1181 | 1,3 |
| Australia | 1113 | 1,3 |
| Indie | 1093 | 1,2 |
| Wenezuela | 1005 | 1,1 |
p u s t y PINIONDZ of the ubekistan
" RP czy " NA OBRAZ I PODOBIEńSTWO
- p r l -
- p r l -
... when the runners are running you want to be near the front!
State-run banks remained shut
" Pusty pieniądz – jak to jest zrobione ? "
albo Idź po swoją nieistniejącą gotówkę
Ostatnio byłem uczestnikiem ciekawych warsztatów z ekonomii i obecnego kryzysu. Wykład przeprowadził mój kolega, który patrząc na problem pod kątem procesowym wskazywał na dynamikę zmian, błędy ludzkiej percepcji oraz efekt gotowania żaby. Mówił również o inflacji. Pokazał wszystkim stare banknoty sprzed denominacji. Wszyscy oglądając te banknoty patrzyli na nie, jak na jakiś eksponat z poprzedniej ery. Tymczasem to było u nas raptem 14 lat temu! Historia się nie skończyła. Zastanawiałem się, jak w 3 minuty wytłumaczyć czym jest pusty pieniądz, jaka jest jego natura i skąd się bierze ta inflacja, o której tyle było mowy na tych warsztatach.
Poprzedni wpis na ten temat dla wielu był niezrozumiały i dlatego stwierdziłem, że trzeba się odnieść do Rothbardowskiej prostoty w pokazywaniu tego fenomenu.
A więc upraszczając mocno sprawę, wyobraźmy sobie, że chcę założyć bank. Dla dalszego uproszczenia, załóżmy, że będzie to jedyny bank w kraju. Tak więc zakładam spółkę, która będzie się zajmowała bankowością i wpłacam do niej 500 000 złotych, które będą stanowić kapitał banku. Jak wygląda bilans banku?
Aktywa to majątek spółki (banku), pasywa to źródło pochodzenia tego majątku. Mamy więc 500 000 w środkach pieniężnych w aktywach, a w pasywach zaznaczenie ze pochodzą one z kapitałów własnych, czyli mojego wkładu jako jedynego akcjonariusza banku. Jako, że założyłem bank po to żeby zarabiać, muszę środki pieniężne komuś pożyczyć na procent. Załóżmy, ze przychodzi Kowalski i chce wziąć kredyt na dom. Potrzebuje akurat 500 000 złotych. Ja mówię ok, masz pan pieniądze i kup dom. Bilans banku po udzieleniu kredytu wygląda tak:
Przekazałem środki pieniężne Kowalskiemu i wpisałem w aktywach, że Kowalski jest mi tyle winien. Jest to moja wierzytelność, stąd stanowi aktywo mojego banku. Kowalski zapłacił tymi pieniędzmi deweloperowi za nowy dom.
Deweloper jednak nie ma żadnego interesu w tym, żeby trzymać gotówkę w szafie, tym bardziej, że mój bank oferuje mu za przechowywanie pieniędzy oprocentowanie. wpłaca więc te pieniądze do mojego banku. Bilans wygląda następująco:
Deweloper jednak nie ma żadnego interesu w tym, żeby trzymać gotówkę w szafie, tym bardziej, że mój bank oferuje mu za przechowywanie pieniędzy oprocentowanie. wpłaca więc te pieniądze do mojego banku. Bilans wygląda następująco:
Deweloper wpłacił pieniądze do banku i ja mam z powrotem środki pieniężne do wykorzystania.
W praktyce jednak bank nie daje pieniędzy Kowalskiemu do ręki, tylko od razu przelewa na konto depozytowe, czyli na konto swojego banku (założenie – jeden bank w kraju). Po operacji udzielenia kredytu mój bank posiada wierzytelność Kowalskiego 500 000 złotych i ten majątek jest finansowany moim wkładem własnym, oraz depozytem dewelopera A.
W praktyce jednak bank nie daje pieniędzy Kowalskiemu do ręki, tylko od razu przelewa na konto depozytowe, czyli na konto swojego banku (założenie – jeden bank w kraju). Po operacji udzielenia kredytu mój bank posiada wierzytelność Kowalskiego 500 000 złotych i ten majątek jest finansowany moim wkładem własnym, oraz depozytem dewelopera A.
T e r a z do banku przychodzi Nowak i chce kredyt. Ja się oczywiście cieszę bo więcej kredytów to więcej odsetek od kredytów. Jako ze Bank posiada 500 000 złotych, to udzielam Nowakowi takiego kredytu. Nowak opłaca dewelopera i przelewa te pieniądze na konto, tym razem dewelopera B. Bilans:
Łatwo dojść do wniosku, że tak można bez końca a bank będzie miał ciągle środki na udzielenie nowego kredytu:
Co to są depozyty w banku? To nasze lemmingów dzisiejsze pieniądze. Przelewamy je tylko miedzy sobą, "p ł a c ą c" k a r t ą, czy przelewem, jednak one ciągle widnieją w banku na zapisie księgowym jako depozyt. Z pierwotnych pieniędzy jakie miałem wykreowałem 6 000 000 nowych "pieniędzy". Z czego? Z niczego. Ot, po prostu piramida finansowa zbudowana na obietnicach spłaty długów.
Udzielanie coraz to więcej nowych kredytów, to nic innego jak ekspansja kredytowa. W gospodarce jest coraz więcej kredytów i pieniędzy. Ekspansje kredytową można zobrazować na wykresie jak przewrócona choinkę:
I widzimy, jak coraz więcej kredytów w gospodarce, to coraz więcej pieniędzy im odpowiadających. Każdy kolejny ząbek to kolejny wzrost zadłużenia, tak samo jak kolejno by brali kredyty Kowalski, Nowak, Iksiński itd.
Doskonały przykład międzynarodowej ekspansji kredytowej widać w ostatnich latach kredytowego szaleństwa:
Doskonały przykład międzynarodowej ekspansji kredytowej widać w ostatnich latach kredytowego szaleństwa:
Rysunek przedstawia ekspansje kredytową w kolejnych kwartałach. Jak widać wyszły nam na przestrzeni 10 lat modelowe choinki. To właśnie o tym powinno się rozmawiać na szczytach G20 i tym podobnych. Rysunek co prawda przedstawia kredyty i depozyty zagraniczne, ale w ujęciu krajowym to wygląda tak samo. Reszta wykresów tutaj.
Wracając do banku i ujmując jedno uproszczenie, to należy dodać, że od każdego depozytu, bank jest zmuszony zachować rezerwę obowiązkową i ulokować ja w NBP lub w fizycznych banknotach. Wtedy ekspansja ma pewne granice i bilansu wyglądałby tak:
Zasadniczo jednak NBP wrzuca całą rezerwę obowiązkową z powrotem do systemu bankowego i stara się regulować ilość kredytów poprzez stopę procentową, a nie poprzez stopę rezerw obowiązkowych.
Czy sytuacja wygląda inaczej jezeli jest wiele różnych banków?
Nie ma to znaczenia dla zrozumienia istoty sprawy. jezeli bank nie ma wolnych śordków na udzielenie kredytów, to pożycza je najpierw na rynku międzybankowym.
Innymi słowy, inny bank składa depozyt w tym banku, który potrzebuje udzielić kredytu. Cały system zachowuje się jednak jakby byl jednym bankiem.
Nie ma to znaczenia dla zrozumienia istoty sprawy. jezeli bank nie ma wolnych śordków na udzielenie kredytów, to pożycza je najpierw na rynku międzybankowym.
Innymi słowy, inny bank składa depozyt w tym banku, który potrzebuje udzielić kredytu. Cały system zachowuje się jednak jakby byl jednym bankiem.
I to cała tajemnica pustego pieniądza… gdyby wszyscy deweloperzy zażądali wypłaty swoich pieniędzy, to ich by po prostu nie było. Bank ma kredyty, a nie pieniądze.
Idąc dalej i już dotykając trochę bardziej natury systemu, to pojawia się pozorny problem odsetek. Kredyt jest oprocentowany i skąd na niego wziąć pieniądze? Tutaj pokutuje pewne przekłamanie z filmu Money as debt, gdzie jakoby system cały czas się musi rozrastać i kreować nowe pieniądze, żeby można było spłacać czymś odsetki.
Oczywiście nie ma takie potrzeby. Wracając do naszego banku i Kowalskiego.
Kowalski żeby mógł dostać kredyt, musiał gdzieś pracować. Jako, że mamy bardzo uproszczony model, to może pracować albo w moim banku, albo u dewelopera. Dla uproszczenia dajmy na to, że pracuje u dewelopera. Co się dzieje w momencie jego wypłaty i spłaty kredytu? Bilans i ruchy na bilansie:
Oczywiście nie ma takie potrzeby. Wracając do naszego banku i Kowalskiego.
Kowalski żeby mógł dostać kredyt, musiał gdzieś pracować. Jako, że mamy bardzo uproszczony model, to może pracować albo w moim banku, albo u dewelopera. Dla uproszczenia dajmy na to, że pracuje u dewelopera. Co się dzieje w momencie jego wypłaty i spłaty kredytu? Bilans i ruchy na bilansie:
Deweloper musi zapłacić Kowalskiemu pensje w wysokości 15 000 złotych. Kowalski 5 000 przeznacza na spłatę kredytu, 5 000 na spłatę odsetek a 5 000 zachowuje sobie dla banku. Ogólna podaż pieniądza spadła o 5 000 złotych, dokładnie o tyle, o ile został spłacony kredyt banku.
Nastąpiła kontrakcja kredytu, czyli zmniejszenie ilości kredytów w systemie bankowym oraz samych pieniędzy. W takim przypadku, powinniśmy obserwować deflacje, gdyż jest mniej pieniędzy w stosunku do ilości produkowanych dóbr. Bilans po uwzględnieniu powyższych ruchów wygląda tak:
Nastąpiła kontrakcja kredytu, czyli zmniejszenie ilości kredytów w systemie bankowym oraz samych pieniędzy. W takim przypadku, powinniśmy obserwować deflacje, gdyż jest mniej pieniędzy w stosunku do ilości produkowanych dóbr. Bilans po uwzględnieniu powyższych ruchów wygląda tak:
Subskrybuj:
Posty (Atom)
