Mówi Jon Voight

DOKU. Gwiazda Elżbiety Czyżewskiej ..

ELŻBIETA CZYŻEWSKA.SKALA ODDALENIA

• Film dokumentalny
• Produkcja:
  Polska
• Rok produkcji:
  1994
• Barwny, 52 min

Była najpopularniejszą polską aktorką lat 60. Widzowie pamiętają ją z takich filmów, jak "Mąż swojej żony", "Gdzie jest generał...", "Małżeństwo z rozsądku", "Giuseppe w Warszawie", "Rękopis znaleziony w Saragossie", "Niekochana", "Wszystko na sprzedaż". Gdy z miłości do warszawskiego korespondenta "The New York Times" opuszczała w 1967 r. Polskę, była u szczytu sławy. W Ameryce pozycja zawodowa i znajomości męża nie wystarczyły jednak do zrobienia kariery aktorskiej. Elżbieta Czyżewska nie znała angielskiego, a drobne sukcesy odnoszone w teatrach uniwersyteckich i off - Broadway były tylko bladym cieniem dawnego powodzenia. W 1975 r. małżeństwo z Davidem Halberstamem się rozpadło i aktorka została sama. No, nie całkiem. Do jej drzwi pukali wszyscy emigrujący za ocean artyści. Czyżewska dawała dach nad głową, pożyczała pieniądze, ułatwiała nawiązanie kontaktów. Jej pomocy zawdzięczają udany start w USA m. in. Janusz Głowacki i Joanna Pacuła.
Choć miewała w życiu chwile poważnych załamań i nieraz topiła żale w alkoholu, to jednak zawsze wychodziła z dołka. Skazana z powodu odmiennego akcentu i chronicznego braku siły przebicia na role epizodyczne, zagrała m. in. w "Pozytywce" Costy - Gavrasa, "Pocałunku przed śmiercią" Deardena, "Cadillac Man" Donaldsona, "Canal Zone" Durlinga. Do Polski przyjeżdżała kilkakrotnie, by wystąpić w "Debiutantce" Barbary Sass, "Limuzynie Daimler Benz" Filipa Bajona czy "Odwecie" Tomasza Zygadły.
Na deskach Teatru Dramatycznego odbyła się premiera sztuki "Szósty stopień oddalenia" Johna Guarde'a z Czyżewską w roli głównej. Zadbano o to, by aktorka znów poczuła się gwiazdą: dobry tekst, staranna obsada, świetna reżyseria Piotra Cieślaka.
Praca nad spektaklem stała się też pretekstem do dłuższej rozmowy z artystką przed kamerami telewizji. Czyżewska wspomina okres swej popularności w Polsce, mówi o zawodowych losach w USA. Szeroko opowiada o funkcjonowaniu teatru amerykańskiego oraz tamtejszego rynku pracy aktorów. Wypowiedzi ilustrują archiwalne materiały filmowe przypominające jej najciekawsze kreacje teatralne, telewizyjne i kinowe. [TVP]