Święta Matko * Wileńska Ostrobramska

DZIEŃ 16 LISTOPADA – UROCZYSTOŚĆ MATKI BOŻEJ OSTROBRAMSKIEJ

16 Listopada 2012

 

W średniowiecznym Wilnie był taki obyczaj, że we wnękach wież bramnych, nad bramą, umieszczano święte obrazy. Wilno pierwotnie miało pięć bram miejskich, w tym Brama Miednicka .Brama ta nazywała się też Ostrą, od nazwy części południowego przedmieścia, które nazywało się Ostry Koniec. W przywileju z 1503 roku Aleksander Jagiellończyk  zwiększył liczbę bram do dziewięciu.

 Z tej liczby bram pozostała tylko Ostra Brama.

Obraz Matki Bożej Miłosiernej – Ostrobramskiej umieszczony został na bramie na początku XVII w. Słynący łaskami wizerunek Madonny namalowany został temperą na dębowej desce z podkładem kredowym. Obraz posiada wymiary 200 x 165 cm. i przedstawia Madonnę bez Dzieciątka, z głową pochyloną nieco w prawo i rękami złożonymi na piersiach do modlitwy.
Kto malował obraz – nie wiadomo. Niektórzy przypisują autorstwo Łukaszowi – artyście krakowskiemu, który namalował podobny obraz dla kościoła Bożego Ciała w Krakowie. Według legendy posiada rysy Barbary Radziwiłłówny.

Obecnie postać Maryi zakrywa błyszcząca złotem sukienka. Widoczna jest tylko wyrazista twarz i skrzyżowane na piersiach dłonie. Pod metalową sukienką Ostrobramska Pani ubrana jest w czerwoną tunikę z podwiniętymi rękawami. Szyja okryta jest szalem, a głowa białą chustą. Całą postać Maryi okrywa zielonkawo-błękitny płaszcz luźno zarzucony na głowę i ramiona. Tło obrazu ma odcień brązu.
Wizerunek Matki Miłosiernej zasłonięty został srebrną, złoconą sukienką około 1671 r. Srebrzysty półksiężyc z wygrawerowanym napisem „Dzięki Tobie składam Matko Boska za wysłuchanie próśb moich i proszę Cię Matko Miłosierdzia zachowaj mnie w łasce” znajdujący się w dolnej części obrazu jest wotum z 1849 r. Na cała kompozycję wizerunku Pani Ostrobramskiej składają się dwie korony (nałożona jedna na drugą). Korony są ze złoconego srebra, jedna barokowa dla Królowej Niebios, druga rokokowa dla Królowej Polski.
Obraz Panny Świętej z Ostrej Bramy uroczyście był koronowany w dniu 2 lipca 1927 roku przez metropolitę warszawskiego kardynała Aleksandra Kakowskiego w obecności Józefa Piłsudskiego i Ignacego Mościckiego (do koronacji użyto nowych sporządzonych ze złota koron; korony te zaginęły w czasie II wojny światowej).

Obraz Matki Bożej Ostrobramskiej znajduje się w specjalnie wybudowanej kaplicy, znajdującej się w górnej części bramy.  W roku 1993 dokonano restauracji kaplicy – przed wizytą Jana Pawła II . Sama  kaplica jest malutka, sklepiona trzema łukami i oświetlona przez trzy duże przeszklone okna opatrzone żelazną balustradą.  Na prawym filarze srebrna plakietka z napisem: „Dzięki ci Matko za Wilno”, dar marszałka Piłsudskiego. Od zewnątrz, na tympanonie znak Opatrzności Bożej, nad nim niewielka sygnaturka zwieńczona krzyżem, niżej napis łaciński: Mater Misericordiae, sub Tuum Praesidium confugimus, zamieniony w 1864 r. i powtórnie po II wojnie światowej z polskiego

„Matko Miłosierdzia, pod Twoją Obronę uciekamy się”.
*************************